Σε μια εποχή που το 97% των κερδών του συνολικού ΑΕΠ, του εθνικού εισοδήματος, από το 2010 έχει συγκεντρωθεί στα χέρια του πλουσιότερου 1% (μεταξύ των οποίων βρίσκεται και ο Τραμπ), πώς μπόρεσαν οι Αμερικανοί ψηφοφόροι να εκλέξουν τον μεγιστάνα του real estate; Πώς μπόρεσαν να ψηφίσουν κάποιον στον οποίο έδιναν ταυτοχρόνως «αρνητικά ποσοστά» μεταξύ 60% και 80%; Αυτό το ερώτημα θα πλανάται πάντα πάνω απ’ αυτές τις εκλογές.
Αυτό που έδειξε η αναμέτρηση ήταν ότι οι ψηφοφόροι πάνω απ’ όλα δεν ήθελαν τις πολιτικές του Ομπάμα τα προηγούμενα οκτώ χρόνια, οι οποίες αποτελούσαν τη συνέχιση του νεοφιλελεύθερου καθεστώτος που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980 επί Ρίγκαν. Απλά ήθελαν κάτι διαφορετικό. Ηθελαν «να χώσουν το δάχτυλο στο μάτι» των κυρίαρχων πολιτικών ελίτ και των δύο κομμάτων.
Το μήνυμα των ψηφοφόρων ήταν: «Εσείς, οι πολιτικές ελίτ, μας έχετε βλάψει και μας έχετε πληγώσει επί οκτώ χρόνια. Μας έχετε αγνοήσει και μας εγκαταλείψατε, την ίδια ώρα που διασφαλίζατε ότι οι πλούσιοι φίλοι σας θα ανακάμψουν γρήγορα και άνετα μετά το κραχ του 2009. Βιώνουμε μεγάλο άγχος και ανασφάλεια. Τώρα να πάρετε και εσείς μια γεύση απ’ αυτά τα συναισθήματα!».
Οι γκάφες της εκστρατείας του Τραμπ, ο χαρακτήρας του, τα στραβοπατήματά του, η έλλειψη κυβερνητικής εμπειρίας και οι προκλητικές δηλώσεις του το μόνο που έκαναν ήταν να ενισχύσουν την άποψη ότι δεν πρόκειται για ακόμα έναν πολιτικό της ελίτ. Ακόμα και το ότι έχασε στα τρία ντιμπέιτ ή ότι δεν ξόδεψε πολλά για τηλεοπτικές διαφημίσεις είναι εντελώς άσχετα. Δείχνουν όμως ότι η εξίσωση της πολιτικής αλλάζει στις ΗΠΑ, καθώς οι άνθρωποι, οι «μάζες» για να χρησιμοποιήσω έναν όρο από άλλες εποχές, μπαίνουν στην πολιτική αρένα ως πολιτική δύναμη.
Aυτό δεν εκδηλώθηκε μόνο με την εκλογή του Τραμπ, αλλά και με το Brexit στη Βρετανία. Θα φανεί και τον Δεκέμβριο στην Ιταλία, με τις προτάσεις των ελίτ να αναλάβουν μεγαλύτερες εξουσίες, οι οποίες θα απορριφθούν. Θα φανεί στη συνέχεια στη διαφαινόμενη νίκη του Εθνικού Μετώπου στη Γαλλία τον επόμενο χρόνο. Και ακόμα περισσότερο, μπορεί να φανεί στις εκλογές στη Γερμανία, στις οποίες η άφταστη ηγέτις Ανγκελα Μέρκελ μπορεί να ανατραπεί.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο του Τζακ Ράσμους στην «Εφημερίδα των Συντακτών που κυκλοφορεί.
*Διδάσκει Πολιτική Οικονομία στο St. Mary’s College της Καλιφόρνιας
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου