«Αποξεχνιέμαι πελεκώντας… Ετσι καθώς σκαλίζω το πρόσωπο του Χριστού και των Αγίων, μυρμηγκιάζει από τη συγκίνηση το κορμί μου.
Να προλάβω να τελειώσω το τέμπλο, ετούτο μονάχα συλλογιέμαι…
Ν’ αφήσουν ο Θεός κι ο Αη Νικόλας να τελέψω κι απέ ας κλείσω τα μάτια μου…»
Να προλάβω να τελειώσω το τέμπλο, ετούτο μονάχα συλλογιέμαι…
Ν’ αφήσουν ο Θεός κι ο Αη Νικόλας να τελέψω κι απέ ας κλείσω τα μάτια μου…»
(Α. Μόσχος, Μετσοβίτης ταλιαδόρος, 19ος αι.)
Αυτές τις ημέρες μοναστήρια, ξωκλήσια και εκκλησίες έχουν την τιμητική τους, καθώς κάθε χρόνο τη Μεγάλη Εβδομάδα αναβιώνει μέσα από την ορθόδοξη τελετουργία το δράμα του Θείου Πάθους, αλλά και η λύτρωση της Ανάστασης που σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση ταυτίζεται με την αναγέννηση της φύσης.
Πολλοί από τους ορθόδοξους λατρευτικούς χώρους που υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα προσμετρούν ολάκερους αιώνες ιστορίας και τους εσωτερικούς τους χώρους κοσμούν θαυμάσιες αγιογραφίες, μοναδικής τέχνης τοιχογραφίες, σπάνιας αισθητικής ψηφιδωτά και περίτεχνα σκαλισμένα τέμπλα που όλα λίγο ώς πολύ κρύβουν μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιστορία.
Τις αργίες του Πάσχα οι περισσότεροι Ελληνες θα ξεχυθούμε στην ελληνική ύπαιθρο, όπως επιβάλλει το εθιμοτυπικό των ημερών.
Πιθανόν στην περιοχή όπου θα επιλέξετε να περάσετε τις πασχαλινές διακοπές σας να βρίσκεται μια από τις παρουσιαζόμενες εκκλησίες και μοναστήρια.
Ασχετα με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του καθενός, αξίζει και με το παραπάνω να επισκεφθείτε για να μάθετε για την ιστορία του κάθε ναού, να περιεργαστείτε τις αγιογραφίες του, το λεπτοδουλεμένο ξυλόγλυπτο τέμπλο, να θαυμάσετε τα έργα κάποιων ανθρώπων που με απόθεμα ψυχής και περίσσευμα δύναμης δημιούργησαν υπέροχα αριστουργήματα τέχνης.
Φενεός
Αγιος Γεώργιος ο Φονιάς
Σε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ορεινά σημεία του Μοριά, εδώ στα βουνά της Ορεινής Κορινθίας, συναντάμε τη μικροσκοπική λίμνη Δόξας, κυριολεκτικά να πλέει μέσα σε μια πράσινη θάλασσα που σχηματίζουν έλατα, δρύες και μαυρόπευκα.
Η περιοχή, που απέχει μόλις 170 χλμ. από την Αθήνα, ενδείκνυνται ακόμη και για μονοήμερη εκδρομή και για ανοιξιάτικους περίπατους, πλάι στις κατάφυτες όχθες.
Λίγο ψηλότερα από την επιφάνεια της λίμνης, σε ύψος 950 μέτρων, κρυμμένο σε μια δασώδη μασχάλη του βουνού διακρίνουμε το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου.
Αρχικά το μοναστήρι Γεωργίου βρισκόταν σε διαφορετική θέση από αυτήν όπου είναι σήμερα, κοντά στην τοποθεσία Παλιομονάστηρο.
Εγκαταλείφθηκε ύστερα από συνεχείς καταστροφές που προκαλούσαν οι πλημμύρες, ενώ το 1693 ξαναχτίστηκε στη θέση όπου είναι σήμερα.
Παρά την καταστροφή που υπέστη το 1740 από μεγάλη πυρκαγιά, δεκατέσσερα χρόνια αργότερα ανακαινίστηκε και αγιογραφήθηκε ξανά από Ιωαννίτες αγιογράφους το 1754, σύμφωνα με επιγραφή που βρίσκεται στο άνω μέρος της κυρίας εισόδου του ναού.
Στο καθολικό επίσης ξεχωρίζει το επιχρυσωμένο ξυλόγλυπτο τέμπλο, έργο του Παναγιώτη από τα Ιωάννινα, αλλά και ο καλοδουλεμένος μεταλλικός πολυέλαιος που θυμίζει όμοιους στο Αγιον Ορος. Παροιμιώδης είναι η φιλοξενία του ηγούμενου πατέρα Γεννάδιου.
Βοιωτία
Μονή Σαγματά
Από την εθνική οδό το Σαγμάτειο όρος μοιάζει με άγονο βράχο που ξεπετάγεται στην άκρη του βοιωτικού κάμπου. Στην κορφή του όμως κρύβει μια μικρή όαση ορεινής φύσης και ένα από τα πιο σημαντικά μοναστήρια της Στερεάς Ελλάδας.
Η περιοχή προσεγγίζεται από το χωριό Υπατο που απέχει από το κέντρο της Αθήνας 83 χιλιόμετρα. Από το χωριό η ανάβαση δεν διαρκεί πάνω από 6 χλμ., το μοναστήρι βρίσκεται σε ύψος 740 μέτρων σε ένα οροπέδιο που στολίζουν βελανιδιές, κερασιές και πουρνάρια.
Τη μονή Σαγματά ίδρυσε ο Οσιος Κλήμης ο Αθηναίος, με χορηγία από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό Α' (1056-1118).
Το καθολικό χτίστηκε επάνω στα ερείπια αρχαίου ναού του Υπατου Διός και είναι αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρα.
Εξαιρετικής τέχνης είναι το εντυπωσιακό ψηφιδωτό δάπεδο με τις περίτεχνες παραστάσεις ζώων και φυτών, φτιαγμένες με θαυμαστό τρόπο, από πολύχρωμες λεπτές ψηφίδες.
Εκατό μέτρα βόρεια του μοναστηριού ξεκινά το μονοπάτι που οδηγεί στη σκήτη του Οσίου Κλήμη.
Για την ιστορία της μονής θα σας κατατοπίσουν αναλυτικά οι ευγενέστατοι μοναχοί.
Μετέωρα
Αγιος Νικόλαος Αναπαυσάς
Η μονή του Αγίου Νικολάου είναι ένα από τα πλέον σημαντικά μοναστήρια του Μετεώρων και συγκεντρώνει κάθε χρόνο αρκετούς επισκέπτες που καταφτάνουν εδώ για να απολαύσουν όχι μόνο την απίστευτη θέα που αντικρίζει κανείς από τους εξώστες του, αλλά και τις μοναδικής τεχνικής και τεχνοτροπίας αγιογραφίες του Θεοφάνους, που θεωρείται ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της Κρητικής Σχολής και την εποχή εκείνη ήταν μοναχός στα Μετέωρα.
Το πλήρες όνομα του αγιογράφου ήταν Θεοφάνης Μπαθάς Στρελίτζας. Αν και γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, ζωγράφισε κυρίως εκκλησίες και μοναστήρια στην ηπειρωτική Ελλάδα και κάποιοι πιστεύουν ότι ήταν ο πρώτος δάσκαλος του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (Ελ Γκρέκο).
Επίσης θεωρείται ο πρώτος από τους βυζαντινής τεχνικής αγιογράφους που ενσωμάτωσε δυτικότροπες τεχνικές στα έργα του.
Η αγιογράφηση του Αγίου Νικολάου χρονολογείται στο 1527 και οι αγιογραφίες με τους λαμπερούς τόνους στα χρώματα, τις ζωντανές αναπαραστάσεις και την υψηλή ποιότητα των σχεδίων συγκαταλέγονται στις καλύτερες των Μετεώρων.
Παλαιό Τρίκερι
Μονή Παναγίας
Στην είσοδο του Παγασητικού κόλπου βρίσκεται το μοναδικό κατοικήσιμο νησί του, το Παλαιό Τρίκερι. Το νησί επικοινωνεί με τον «έξω κόσμο» με πλοιάρια που αναχωρούν από το λιμανάκι του Αλογόπορου Μαγνησίας.
Το νησάκι είναι κατάφυτο κυρίως από ελιές, ήσυχο καθώς εδώ δεν κυκλοφορούν αυτοκίνητα και διαθέτει απίστευτες παραλίες.
Στην κορφή του λόφου, μόλις 15 λεπτά από το γραφικό λιμανάκι ξεχωρίζει σε περίοπτη θέση το φρουριακής μορφής μοναστήρι της Παναγιάς Ευαγγελίστριας, χτισμένο το 1837 στη θέση προγενέστερου ναού του 755 ο οποίος λεηλατήθηκε και κάηκε από πειρατές.
Στο νοικοκυρεμένο, γεμάτο λουλούδια, πεντακάθαρο προαύλιό του θα δείτε τα υπέροχα βοτσαλωτά δάπεδα και θα προχωρήσετε προς την είσοδο του καθολικού που είναι ρυθμού βασιλικής με τρούλο, αγιορείτικου τύπου.
Εδώ φυλάσσεται η βαρύτιμη εικόνα της Παναγίας. Το τέμπλο μετά τον πόλεμο συντηρήθηκε από πολιτικούς εξόριστους και έτσι απετράπη η καταστροφή του από την υγρασία.
Ομως αυτό το ιστορικό μοναστήρι της Θεσσαλίας κάποιοι τετραπέρατοι εθνοσωτήρες θέλησαν να μετατρέψουν σε κολαστήριο ψυχών.
Ετσι από το 1948 μέχρι το 1953 μετέφεραν και στοίβαξαν εδώ 5.000 πολιτικούς εξόριστους, στη συντριπτική πλειονότητά τους γυναίκες, που αρνήθηκαν να υπογράψουν «δηλώσεις μετάνοιας»!
Καστοριά
Μονή Μαυριώτισσας
Σε ένα από τα πιο όμορφα παραλίμνια σημεία της Ορεστιάδας λίμνης, μια ανάσα από την πόλη της Καστοριάς, αγκαλιασμένη από θεόρατα πλατάνια και πάνω στον περιφερειακό δρόμο που πραγματοποιεί τον γύρο της χερσονήσου, συναντάμε τη μονή της Παναγίας της Μαυριώτισσας.
Το μοναστήρι ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα επί Βυζαντινού αυτοκράτορα Αλεξίου Α' Κομνηνού και αρχικά ήταν αφιερωμένο στον Αγιο Παύλο.
Μαυριώτισσα ονομάστηκε η μονή τον 17ο αιώνα από τους κατοίκους του χωριού Μαύροβο (σημερινό Μαυροχώρι) που είχαν αναλάβει και τη φροντίδα της.
Από την αρχική μονή σώζονται ελάχιστα κτίσματα, ενώ μεγάλη καταστροφή έχουν πάθει και οι σημαντικές και παμπάλαιες αγιογραφίες του 13ου αιώνα.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η αναπαράσταση της Δευτέρας Παρουσίας και η σκηνή της Βάπτισης που διακρίνονται στον ανατολικό και νότιο τοίχο του νάρθηκα.
Αν έρθετε μέχρι εδώ, μπορείτε να το συνδυάσετε με μια υπέροχη βόλτα και επίσκεψη στο κοντινό Σπήλαιο του Δράκου.
Πολυδέντρι Λάρισας
Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου
Σε ελάχιστη απόσταση από το λιμανάκι του Πολυδεντρίου και τα ειδυλλιακά παράλια του νομού Λάρισας, στην καρδιά μιας πραγματικής ζούγκλας από κάθε είδους βλάστηση, στη ράχη του Μαυροβουνίου και μακριά από τα βλέμματα των πολλών, συναντάμε την ερειπωμένη σήμερα μονή της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Στην άκρη ενός υπέροχου ξέφωτου όπου θα φτάσετε ακολουθώντας βατό χωματόδρομο, θα δείτε την εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Ο ναός είναι κτίσμα του 16ου αιώνα. Μέρος των αγιογραφιών του καθολικού που ζωγράφισαν αγιογράφοι από την Αγιά, χρονολογούνται από το 1590 και έχουν συντηρηθεί.
Στο δάπεδο του ναού έχουν βρεθεί αρχαίες επιγραφές που επιβεβαιώνουν την άποψη ότι έχει θεμελιωθεί επάνω σε ερείπια αρχαίου ναού. Σε μικρή απόσταση βρίσκεται και ο εξίσου σημαντικός ναός, αφιερωμένος στη Γέννηση της Θεοτόκου.
Μέρος αυτής της πανέμορφης ορεινής περιοχής έχει ανακηρυχθεί προστατευόμενο δάσος και έχει διαμορφωθεί για ήπιες οικοπεριηγήσεις (πεζοπορία-ποδηλασία), ενώ υπάρχουν καλαίσθητοι χώροι αναψυχής.
Γαλαξίδι
Αγιος Νικόλαος ο θαλασσινός
Ο Αγιος Νικόλαος είναι μια επιβλητική εκκλησία, άρρηκτα δεμένη με τη ναυτική παράδοση της πόλης του Γαλαξιδιού | Θοδωρής Αθανασιάδης / viewsofgreece.gr
Δεσπόζει στην καρδιά της παλιάς πόλης του Γαλαξιδιού και σίγουρα δεν είναι κάποιος από τους ξεχασμένους ναούς που βρίσκονται στην ελληνική ύπαιθρο. Αρρηκτα συνδεδεμένος με τη ναυτική παράδοση του Γαλαξιδιού, ο Αγιος Νικόλαος είναι μια επιβλητική εκκλησία που σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να επισκεφθείτε αν έρθετε αυτές τις ημέρες στο Γαλαξίδι.
Πραγματικά αξίζει τον κόπο να περιεργαστείτε στο εσωτερικό του το εντυπωσιακής τεχνοτροπίας μπαρόκ, ξυλόγλυπτο τέμπλο του (19ος αι.), έργο του Μετσοβίτη ταλιαδόρου (ξυλογλύπτη) Αναστάσιου Μόσχου.
Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, καθώς υπάρχουν και άλλες εκδοχές, ο πρωτομάστορας «πάλευε» για 10 χρόνια με το ευαίσθητο ξύλο καρυδιάς για να αποτυπώσει τρισδιάστατα στις μικροσκοπικές αλλά με απίστευτη λεπτομέρεια αναπαραστάσεις τις ιστορίες της Αγίας Γραφής.
Τα τελευταία χρόνια είχε αγχωθεί πως δεν θα προλάβει να τελειώσει το έργο του και μονολογούσε: «Αποξεχνιέμαι πελεκώντας… ν’ αφήσουν ο Θεός κι ο Αη Νικόλας να τελέψω κι απέ ας κλείσω τα μάτια μου…».
Οταν επιτέλους το ολοκλήρωσε, έγειρε το κεφάλι πίσω για να θαυμάσει του έργο του στο σύνολό του, έχασε την ισορροπία του, έπεσε από τη σκαλωσιά και τραυματίστηκε θανάσιμα!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου