Έχετε σκεφτεί πόσες εκατοντάδες και κάποιες φορές ακόμη και χιλιάδες χιλιόμετρα πρέπει να διανύσει ένα μπουκαλάκι νερό, που αγοράζουμε με ευκολία από το περίπτερο, το σούπερ μάρκετ ή καταναλώνουμε –κάποιες φορές με το έτσι θέλω του καταστηματάρχη– σε ένα κατάστημα εστίασης, διότι δεν μας δίνεται η επιλογή του νερού της βρύσης;
Πάρτε για παράδειγμα το νερό Fiji. Το συγκεκριμένο προϊόν, που κυκλοφορεί και στην Ελλάδα σε διάφορες συσκευασίες, για να φτάσει στο σπίτι μας από τα νησιά Φίτζι έχει διανύσει χιλιάδες χιλιόμετρα. Τα οποία είναι πολλαπλάσια, αν υπολογίσουμε και την απόσταση που διανύει η πρώτη ύλη της συσκευασίας για να παραχθεί το μπουκαλάκι που περιέχει το προϊόν.
Η ρητίνη PET κατασκευάζεται στην Κίνα, που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα λειψυδρίας και ρύπανσης των υδάτων, στη συνέχεια αποστέλλεται στα Φίτζι, χυτεύεται σε τετράγωνα μπουκάλια, γεμίζει με αρτεσιανό νερό της περιοχής και εξάγεται σε όλον τον κόσμο. Για την παραγωγή, την εξαγωγή και τη διανομή ενός μπουκαλιού νερού Fiji έχει υπολογιστεί ότι απαιτούνται περίπου 6,74 λίτρα νερού, 2.000 φορές περισσότερη ενέργεια για να παραχθεί αυτό το μπουκάλι από ό,τι η αντίστοιχη ποσότητα από νερό της βρύσης, ενώ κάθε μπουκάλι κοστίζει έως και 2.000 φορές περισσότερο από το νερό της βρύσης.
Αποτέλεσμα είναι κάθε χρόνο να καταναλώνονται παγκοσμίως 250 δισεκατομμύρια πλαστικά μπουκάλια εμφιαλωμένου νερού – στην Ελλάδα εκτιμάται ότι η κατανάλωση προσεγγίζει τα 2 δισ. μπουκαλάκια. Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους βιομηχανικούς κλάδους παγκοσμίως, στον οποίον έχουν επενδύσει κολοσσοί όπως π.χ. η Nestle, η Danone, η Coca Cola αλλά και τοπικοί παίκτες που ελέγχουν την αγορά όπως συμβαίνει στην Ελλάδα.
Αυτή η βιομηχανία που το 2020 αποτιμήθηκε στα 240 δισεκατομμύρια δολάρια αναμένεται να εμφανίσει ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 11,1% έως το 2028 και να ξεπεράσει σε αξία τα 500 δισεκατομμύρια δολάρια. Δηλαδή το 2028, σύμφωνα με τις προβλέψεις, η αξία της θα υπερβεί το μισό τρισεκατομμύριο δολάρια.
Στην Ευρώπη η αγορά εμφιαλωμένου νερού αναμένεται να σημειώσει ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη. Σύμφωνα με έρευνα από το Businesswire, έως το 2026 η συγκεκριμένη βιομηχανία αναμένεται να καταγράψει ετήσιο ρυθμό αύξησης κατά 13,7%.
Και στην Ελλάδα, η συγκεκριμένη αγορά δεν πάει πίσω. Αυτό μαρτυρούν οι επιδόσεις των εταιρειών που πρωταγωνιστούν, οι νέες επενδύσεις που δρομολογούν για αύξηση της παραγωγής τους και τα στοιχεία από τη μέτρηση της κατανάλωσης.
statistic_id455422_bottled-water-consumption-per-capita-in-europe-2019-by-country.png
Και από την 7η θέση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 19η θέση σε παγκόσμιο. Η τόσο υψηλή θέση συνδέεται με την αύξηση του τουριστικού ρεύματος και τις υψηλές θερμοκρασίες κυρίως τους θερινούς μήνες, αλλά και με το γεγονός ότι το νερό της βρύσης είναι είδος προς εξαφάνιση από τον κλάδο της εστίασης και με την ευκολία (;) αγοράς του εμφιαλωμένου νερού από τα πάρα πολλά σημεία πώλησής του: πάνω από 10.000 περίπτερα ανά την Ελλάδα, και 5.000 σούπερ μάρκετ ανά τη χώρα.
Οι συγγραφείς της έρευνας κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την κατανάλωση νερού βρύσης υπεραντισταθμίζει τον μικρό κίνδυνο καρκίνου της ουροδόχου κύστης που σχετίζεται με το νερό της βρύσης. Η διαδικασία επεξεργασίας του πόσιμου νερού παράγει χαμηλά επίπεδα τριαλομεθανίων (THM), τα οποία έχουν συσχετιστεί με υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου της ουροδόχου κύστης. Η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, η ερευνήτρια του ISGlobal Κριστίνα Βιλανουέβα, δήλωσε: «Δεν υπάρχουν λόγοι υγείας που να δικαιολογούν την ευρεία χρήση εμφιαλωμένου νερού».
plasticbottletrash000_1mp6qw.jpg
Στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, μαθηματικοί στο Penn State University υπολόγισαν ότι ξοδεύοντας 20 δολάρια σε ένα επαναχρησιμοποιούμενο μπουκάλι νερό ο μέσος Αμερικανός μπορεί να εξοικονομήσει έως και 1.236 δολάρια το χρόνο. Σύμφωνα με αμερικανική μελέτη του 2012 η Καλιφόρνια, το Όρεγκον και η Ουάσιγκτον ξοδεύουν περίπου 500 εκατ. δολάρια ετησίως για την απομάκρυνση των απορριμμάτων από τις ακτές του Ειρηνικού, συμπεριλαμβανομένων των απορριμμάτων από πλαστικά μπουκάλια νερού. Στις ΗΠΑ απαιτούνται 17 εκατ. βαρέλια πετρελαίου για την παραγωγή του πλαστικού που χρειάζεται προκειμένου να καλυφθεί η ετήσια ζήτηση εμφιαλωμένου νερού.
globaltap063_gyi0063183524.jpg
Από την πλευρά τους, οι υπέρμαχοι της βιομηχανίας υποστηρίζουν πως η απαγόρευση του εμφιαλωμένου νερού αφαιρεί μια υγιεινή επιλογή και οδηγεί σε αυξημένη κατανάλωση ανθυγιεινών ροφημάτων με ζάχαρη. Ο Μάικλ Μπέλας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Beverage Marketing Corporation, υποστηρίζει πως με βάση έρευνά τους, η στροφή στην κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού έχει μειώσει την κατανάλωση θερμίδων ανά άτομο κατά 161 χοτ ντογκ, ή 126 ντόνατς σοκολάτας ή 87 τσίζμπεργκερ σε έναν χρόνο.
Παράλληλα, οι υπέρμαχοι της βιομηχανίας αναφέρουν πως άλλα είδη ποτών έχουν πλαστικά δοχεία που είναι πιο επιβλαβή από τα πλαστικά μπουκάλια νερού και οι απαγορεύσεις δεν μειώνουν απαραίτητα τα απόβλητα. Μελέτη του 2010 από την Quantis, που ανατέθηκε από τη Nestlé Waters, διαπίστωσε ότι η συσκευασία και η διανομή «αθλητικών ποτών, ενισχυμένων νερών και σόδας παράγουν σχεδόν 50% περισσότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ανά μερίδα από το εμφιαλωμένο νερό». Την ίδια στιγμή, όπως υποστηρίζει η Διεθνή Ένωση Εμφιαλωμένου Νερού, υπάρχει μια σημαντική στροφή στη μείωση του βάρους της συσκευασίας.
Υπέρ του πόσιμου νερού έχει ταχθεί και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μετά την πρώτη επιτυχημένη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία Right2Water, που υπέγραψαν 1,8 εκατομμύρια Ευρωπαίοι και απαιτούσε τη βελτίωση της πρόσβασης όλων των ευρωπαίων πολιτών σε ασφαλές πόσιμο νερό.
Έτσι στα τέλη του 2020, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε αναθεωρημένη οδηγίαγια το πόσιμο νερό, βασισμένη σε πρόταση που παρουσίασε η Επιτροπή τον Φεβρουάριο του 2018, με κανόνες που θα διασφαλίζουν την ποιότητα του νερού βρύσης σε ολόκληρη την ΕΕ. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν τη δωρεάν παροχή νερού σε δημόσια κτίρια και θα πρέπει να ενθαρρύνουν τα εστιατόρια, τις καντίνες και τις υπηρεσίες τροφοδοσίας να παρέχουν στους πελάτες νερό δωρεάν ή με χαμηλή χρέωση υπηρεσιών. Επίσης θα πρέπει να λάβουν μέτρα για τη βελτίωση της πρόσβασης στο νερό για ευάλωτες ομάδες, όπως πρόσφυγες, αστέγους, Ρομά, ταξιδιώτες, κ.ά. Το κείμενο τονίζει ότι για να μπορέσουν να ενθαρρυνθούν οι άνθρωποι να πίνουν νερό βρύσης αντί για εμφιαλωμένο νερό, η ποιότητα του νερού της βρύσης θα πρέπει να βελτιωθεί με την επιβολή αυστηρότερων ορίων για ορισμένους ρύπους, συμπεριλαμβανομένου του μολύβδου.
Στην Ελλάδα, όπου ένα μπουκαλάκι νερό μπορεί να διανύσει πολύ περισσότερα από 600 χιλιόμετρα, μέσω οδικών και θαλάσσιων μεταφορών, για να φθάσει στον τελικό προορισμό της ηπειρωτικής ή της νησιωτικής χώρας, προβλέπεται με νόμο του 2020 να υλοποιηθεί το νέο εγγυοδοτικό σύστημα, γνωστό κι ως DRS (Deposit-Refund System). Σύμφωνα με αυτό, οι καταναλωτές κατά την αγορά από τα καταστήματα σούπερ μάρκετ και άλλων σημείων πώλησης, μικρών και μεγάλων πλαστικών μπουκαλιών (π.χ. νερού, αναψυκτικού), όπως επίσης και συσκευασιών αλουμινίου (π.χ. αναψυκτικών, μπύρας), θα επιβαρύνονται με ένα χρηματικό ποσό, το οποίο θα τους επιστρέφεται στο σύνολό του από τα καταστήματα ή τα σημεία συλλογής, με την επιστροφή των άδειων πλαστικών μπουκαλιών/συσκευασιών από αλουμίνιο.
inside story
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου