Ο ιρανός που άλλαξε τα δεδομένα για τον παγκόσμιο κινηματογράφο,
Αμπάς Κιαροστάμι, έφυγε σε ηλικία 76 ετών, τέσσερις μήνες μετά τη
διάγνωση πως πάσχει από καρκίνο. Ο σκηνοθέτης που δήλωνε πως είναι
δένδρο ριζωμένο στο Ιράν, που τόλμησε να φιλήσει δημοσίως την Ντενέβ
σοκάροντας την Τεχεράνη και έφερε τον ρεαλισμό αλλά και την ποίηση στην
οθόνη.
Ο θάνατός του προκάλεσε σοκ. Ακόμα και σε αυτούς που γνώριζαν την
ασθένειά του. Ενα τέλος σχεδόν βίαιο, ακαριαίο για τον σπουδαίο
σκηνοθέτη που πήρε Χρυσό Φοίνικα για μια ταινία που εξιστορούσε την
αέναη περιπέτεια ενός άντρα που ήθελε να πεθάνει και έψαχνε οδηγώντας σε
όλη την χώρα κάποιον να τον βοηθήσει. Να δεχθεί να τον θάψει. Πρόκειται
βέβαια για την περίφημη ταινία «Γεύση από Κεράσι» που του χάρισε το
κορυφαίο βραβείο στο Φεστιβάλ των Καννών το 1997 και προκάλεσε μια
σεισμική δόνηση που έφερε «τεκτονικές πλάκες» του ιρανικού
κινηματογράφου πιο κοντά από ποτέ στον παγκόσμιο, διεθνούς απήχησης
κινηματογράφο.Το ένιωσε και ο ίδιος αυτό, στη στιγμή της μεγάλης του δόξας, στις Κάννες. Οταν κέρδισε το βραβείο στις Κάννες, έσπευσε να φιλήσει την Κατρίν Ντενέβ. Το σοκ και η κριτική που δέχθηκε από το καθεστώς ήταν οξύτατα: τόλμησε να φιλήσει δημοσίως μια γυναίκα. Και μάλιστα μια γυναίκα που δεν ήταν καν η σύζυγός του. Πώς μπορούσε λοιπόν να δημιουργεί, όχι απλά να δημιουργεί να καινοτομεί και να εστιάζει σε όλη τη συναισθηματική γκάμα του ανθρώπου, να φέρνει τον άνθρωπο στο κέντρο και να αφηγείται ιστορίες σε ένα αυταρχικό καθεστώς;
Οι κριτικοί, οι αφοσιωμένοι μελετητές του, επιμένουν πως κατάφερνε να ξεπερνά τον έλεγχο της λογοκρισίας και να περνά τα μηνύματά του υπογείως. Ταινίες ισχυρά μηνύματα που όμως διεύφευγαν της λογοκρισίας. Η αλήθεια είναι βέβαια πως τον κατηγόρησαν αρκετοί ότι προκειμένου να επιβιώσει στο Ιράν δεν έκανε πολιτικές ταινίες. «Το έργο του Κιαροστάμι είναι απολιτίκ» είπαν, με μομφή αφού χρέος του καλλιτέχνη, κυρίως ενός καλλιτέχνη που η φωνή μπορεί να ακουστεί διεθνώς, είναι και να καταγγέλλει. «Ποτέ δεν προτρέπω κάποιον να ψηφίσει ένα συγκεκριμένο πρόσωπο. Δεν ωθώ τους ανθρώπους να αντιδράσουν, αλλά να βρουν την αλήθεια στην καθημερινότητα. Οσο προσπαθούμε να αγγίξουμε την αλήθεια, παραμένουμε ουσιαστικοί και απόλυτα πολιτικοί» έλεγε ο ίδιος ο Κιαροστάμι.
Ο Ζαν Λυκ Γκοντάρ έλεγε «ο κινηματογράφος ξεκίνησε με τον Ντέιβιντ Γουόρκ Γκρίφιθ και τελειώνει με τον Αμπάς Κιαροστάμι». Ο Μάρτιν Σκορτσέζε έλεγε πως ο Κιαροστάμι αντιπροσωπεύει την «υψηλότερη τέχνη στον σύγχρονο κινηματογράφο». Το Χόλιγουντ, το Παρίσι, το Λονδίνο, τον περίμεναν να εγκαταστεθεί εκεί και να μεγαλουργήσει. Ο ίδιος δεν το σκέφτηκε ποτέ. Ελεγε «Οταν ξεριζώνεις ένα δέντρο από το χώμα και το μεταφέρει σε ένα διαφορετικό μέρος, το δέντρο δεν παράγει πια φρούτα. Και αν το κάνει, δεν είναι ποτέ το ίδιο καλά όπως στο μέρος που ρίζωσε πρώτη φορά. Αν άφηνα τη χώρα μου θα ήμουν σαν ένα ξεριζωμένο δέντρο. Παράγω την καλύτερη δουλειά μου στο Ιράν».
Διαβάστε Περισσότερα
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου