"Τα πανέμορφα πράγματα έχουν τέτοια ομορφιά που δεν έχω βρει ποτέ σε άνθρωπο." είπε κάποτε ο Ζαν Πωλ Γκετί. Μια φράση που με εξόργισε αλλά ταυτόχρονα μου προκάλεσε απίστευτο οίκτο για τον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου... Έναν κροίσο, ο οποίος κατέληξε να πεθάνει στο "παλάτι" του, μόνος του, έχοντας στην "αγκαλιά" του ένα συλλεκτικό πίνακα αμύθητης αξίας, χωρίς καμία ανθρώπινη παρουσία, χωρίς αγάπη...
Σκέφτηκα να γράψω για την περίπτωσή του, με αφορμή την εξαιρετική ταινία του Ρίντλει Σκοτ, "Όλα τα λεφτά του κόσμου", που σκιαγραφεί μιαν από τις πιο πολυσυζητημένες και πλέον δυσάρεστες ιστορίες της δεκαετίας του `70. Μια υπόθεση που έφερε στη δημοσιότητα τα μεγάλα οικογενειακά προβλήματα και την απίστευτη δυστυχία που κρύβονταν πίσω από τη θρυλική αμερικανική δυναστεία.
Μια ταινία που με συνεπήρε, με την εξαιρετική "διήγηση" των γεγονότων, τη σκηνοθεσία, το γοητευτικό τρόπο που υποδύονται οι ηθοποιοί τους ρόλους τους, αλλά και τα νοήματα που αποκόμισα. Από τον οσκαρικό Κρίστοφερ Πλάμερστο ρόλο του Σκρουτζ μεγιστάνα- ο οποίος δίνει μαθήματα ερμηνείας και δικαιολογεί απόλυτα την υποψηφιότητά του στις Χρυσές σφαίρες, διεκδικώντας το βραβείο του Β` Ανδρικού ρόλου- τη Μισέλ Ουίλλιαμς ως την τραγική φιγούρα της δυναμικής κι απίστευτα ψύχραιμης μάνας που απαγάγουν το γιο της και φυσικά τον Μαρκ Γουόλμπεργκ- του ανθρώπου που υποδύεται το πρόσωπο-κλειδί στο να βρεθούν τα ίχνη του παιδιού και που τολμά να "υψώσει" το ανάστημά του στον αδίστακτο Γκετί.
Ο Ρίντλει Σκοτ, γι` ακόμη μία φορά αποδεικνύει το μοναδικό του χάρισμα να δημιουργεί ένα φιλμ που στην κυριολεξία κόβει την ανάσα με την ένταση και την αγωνία που προκαλεί. Σε πολλές άλλωστε ταινίες του ο Ρίντλεϊ Σκοτ διαπραγματεύεται την αλλοτρίωση που προκαλούν τα πλούτη ή η εξουσία, στους ανθρώπου με μικρή ψυχή. Στο επικό πρώτο "Blade Runner" είναι ο ιδιοκτήτης της πολυεθνικής εταιρίας που δημιουργεί τους ανθρώπους -ρέπλικες, χωρίς ψυχή κατ` εικόνα και ομοίωση του. Στο εξ ίσου επικό πρώτο "Allien" είναι η ιδιοκτήτρια εταιρία που θέλει οπωσδήποτε να αποκτήσει το δείγμα της εξωγήινης ζωής, για τα κέρδη που θα της αποφέρει, αδιαφορώντας για το πόσοι αστροναύτες θα πεθάνουν για αυτό. Στον Οσκαρικό "Μονομάχο", είναι ο πατροκτόνος Κόμοδος που σφετερίζεται τον αυτοκρατορικό θρόνο, που δεν τον αξίζει. Και εδώ στο "Όλα τα λεφτά του κόσμου", αυτό που κυρίως διαπραγματεύεται είναι η απληστία του τότε πλουσιότερου ανθρώπου του κόσμου, που αναζητά όλο και "περισσότερα λεφτά". Ο πραγματικός ήρωας της ταινίας είναι εξ άλλου ο χαμηλών τόνων ντετέκτιβ Φλέτσερ Τσέις, που τον ερμηνεύει ο Μαρκ Γουόλμπεργκ, που κάνει διαπραγματεύσεις εκατομμυρίων, είναι πάντα δίπλα στα χρήματα, που όμως δεν αποδεικνύονται ποτέ ισχυρότερα από τον χαρακτήρα του. Η σκηνή "κλειδί" της ταινίας είναι εξ άλλου η τελική αντιπαράθεση του με τον Γκετί-ο άνθρωπος με χαρακτήρα απέναντι σε έναν πάμπλουτο άνθρωπο χωρίς χαρακτήρα- που βάζει τα πράγματα στην θέση τους. Ο ένας-ο Γκετί- θα κυνηγάει πάντα αυτό που δεν θα βρει ποτέ , ψάχνοντας όλο για περισσότερα πλούτη και γι αυτό ποτέ αληθινά "πλούσιος",παρασυρμένος από την απληστία του, ενώ ο άλλος δεν θα κυνηγήσει ποτέ τίποτα, θα τα βάλει ακόμη και με τον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου, που δεν χρειάζεται να ψάχνει για τίποτα, γιατί αυτό που χρειάζεται-τον χαρακτήρα- το έχει ήδη εντός του.
Τόσο οι διάλογοι όσο και διάφορες σκηνές στην ταινία, προσαρμόστηκαν ανάλογα με τις ανάγκες της. Ωστόσο, θα αναφερθώ τα γεγονότα όπως συνέβησαν στην πραγματικότητα.
Η ιστορία των Γκετί ξεκινά στα τέλη του 19ου αιώνα με έναν Αμερικανό δικηγόρο που έγινε το 1904 πετρελαιοπαραγωγός. Ο Τζορτζ Γκετί, ο οποίος είχε μόνο έναν γιο, τον Ζαν Πολ, στον οποίο δάνεισε χρήματα για να επενδύσει σε πετρελαιοπηγές. Δώδεκα χρόνια αργότερα, το 1916, ο Τζορτζ και ο Ζαν Πωλ Γκετί ίδρυσαν την Getty Oil Company, κατοπινή Getty Oil.
Ο Ζαν Πωλ Γκετί κατάφερε να γίνει ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου, περιβόητος γυναικάς, αλλά και παροιμιώδης τσιγκούνης. Έκανε πέντε γάμους κι απέκτησε πέντε γιους, χωρίς να καταφέρει κανένας να τον αγγίξει συναισθηματικά... Το μόνο που τον συγκινούσε ήταν πώς να αποκτήσει ακόμα περισσότερα χρήματα κι έργα τέχνης- με φοβερές διαπραγματεύσεις πάντα...
Τη δεκαετία του ’70, λοιπόν, ο Ζαν Πωλ Γκετί, ήταν ο μεγιστάνας του πετρελαίου. Δε θα μπορούσε να φανταστεί κανείς ότι είχε- για παράδειγμα- εγκαταστήσει έναν τηλεφωνικό θάλαμο στην πολυτελή του έπαυλη για να κάνουν οι επισκέπτες τα τηλεφωνήματά τους χωρίς να τον χρεώνουν, ή ότι προτιμούσε να απλώνει ο ίδιος τα ρούχα του στα πολυτελή ξενοδοχεία όπου διέμενε για να μην τον χρεώσει η καμαριέρα...
Ήταν το 1966, όταν ο 34χρονος γιος του, χώρισε την πρώτη του σύζυγο, άφησε τα τέσσερα παιδιά του και παντρεύτηκε την 26χρονη στάρλετ Ταλίθα.
Ο πατέρας του δεν παρευρέθηκε στον γάμο, γιατί θεωρούσε ότι η "αντάλαντη στάρλετ" που παντρευόταν ο γιος του, είχε σκοπό της τα χρήματά του... Το ζευγάρι αυτό, κυνηγούσε κάθε μορφή ηδονής, δίχως ταμπού, κανόνες ή περιορισμούς. Το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν η ευχαρίστησή τους, να ξοδεύουν αλόγιστα τα χρήματά τους, να ζουν μέσα στην πολυτέλεια και φυσικά... με μόνιμη εξάρτησή τους την ηρωίνη.
Δυο χρόνια μετά το θάνατο της δεύτερης συζύγου του, στις 10 Ιουλίου του 1970, απαγάγουν το μεγαλύτερο γιο του Γκετί από τον πρώτο του γάμο, τον Ζαν Πολ Γκετί Γ’. Οι απαγωγείς ήταν τέσσερις άνδρες στην Πιάτσα Φαρνέζε, στη Ρώμη, οι οποίοι τον μετέφεραν με δεμένα μάτια και υπό την απειλή όπλου στην Καλάβρια. Στέλνουν μήνυμα στην οικογένεια Γκετί, ζητώντας 17 εκατομμύρια δολάρια, προκειμένου να αφήσουν το 16χρονο παιδί ελεύθερο. Πολλοί πίστευαν ότι επρόκειτο για μια φάρσα του νεαρού, ατίθασου Πωλ, ο οποίος συχνά αστειευόταν ότι θα οργάνωνε την απαγωγή του ώστε να "απαλλάξει" τον παππού του από κάποια εκατομμύριά του. Τραγική ήταν η στάση του Ζαν Πολ Γκετί, ο οποίος αρνήθηκε να συμβάλει στην καταβολή των λίτρων, δηλώνοντας :"Έχω άλλα 14 εγγόνια. Αν τους δώσω έστω και μια δεκάρα, θα απαγάγουν και τα 14".
Τον Νοέμβριο του 1973, η κατάσταση δείχνει πως έχει "σοβαρέψει" πολύ, καθώς φτάνει στα γραφεία μιας ιταλικής εφημερίδας ένας συγκλονιστικός φάκελος που άλλαξε - κάπως-την αδιάφορη στάση του Γκετί. Μέσα στο φάκελο υπήρχε μια μπούκλα από μαλλιά του αγοριού, ένα κομμένο ανθρώπινο αυτί και μια νέα φωτογραφία του μικρού Πωλ, η οποία δεν άφηνε καμία αμφιβολία ότι το αφτί ήταν δικό του. Ο παππούς του - και πάλι μετά από διαπραγμάτευση - δέχθηκε τότε να δώσει ένα ποσό των χρημάτων που ζητήθηκε κι ο νεαρός Γκετί αφέθηκε ελεύθερος από τους απαγωγείς.
Στην ταινία, η ιστόρια ολοκληρώνεται με τη θαρραλέα μητέρα του αγοριού να αναλαμβάνει την περιουσία του παππού Γκετί - ο οποίος το ίδιο βράδυ που βρέθηκε ο εγγονός τους, φεύγει από τη ζωή.
Στην πραγματικότητα, όμως, ο νεαρός, Ζαν Πωλ τηλεφώνησε στον παππού του για να τον ευχαριστήσει που έδωσε τα χρήματα κι εκείνος αρνήθηκε να λάβει το τηλεφώνημα.
Ένα χρόνο μετά την απαγωγή του και προς μεγάλη ενόχληση του πατέρα του, ο μικρός παντρεύτηκε τη σκηνοθέτιδα Μαρτίν Ζάχερ. Στα 19 του χρόνια, είχε ήδη έναν γιο, τον Μπαλτάζαρ. Ένα χρόνο αργότερα, πεθαίνει ο παππούς τους χωρίς να αφήσει τίποτα, ούτε σ`εκείνον, ούτε στον πατέρα του. Η κατάρα των Γκετί συνεχίζεται όταν το 1981, παίρνει ένα θανατηφόρ κοκτέιλ από βάλιουμ, μεθαδόνη και αλκοόλ, παθαίνει εγκεφαλικό και κίρρωση του ήπατος, ενώ πέφτει σε κώμα. Όταν πια συνέρχεται, είναι πλέον τετραπληγικός και έχει σχεδόν χάσει την όρασή του. Ο πατέρας του αρνείται να τον βοηθήσει οικονομικά, αλλά τελικά υποχρεώνεται δικαστικώς...
Οι σχέσεις πατέρα και γιου αποκαταστάθηκαν αργότερα. Ο πατέρας πεθαίνει το 2003 και ο γιος, ο Τζον Πολ Γκετί ο νεότερος, παρά τα προβλήματα της υγείας τους, δε χάνει τη θέλησή του για ζωή. Το 1993 χωρίζει από τη σύζυγό του, εξακολουθώντας όμως να έχει φιλικές σχέσεις μαζί της. Φεύγει από τη ζωή το Φεβρουάριο του 2011, στην κατοικία του, στο Μπάκιγχαμσαϊρ στην Αγγλία, έχοντας δίπλα του την οικογένειά του, την πρώην σύζυγό του, το γιο του και τα 6 εγγόνια, που σε αντίθεση με τον παππού του, τους "επέτρεψε" να του δώσουν χαρά στα τελευταία χρόνια της ζωής του...
Ποια είναι τα υπέροχα μηνύματα που αποκόμισα από την εν λόγω ταινία;
1ον Τα αληθινά συναισθήματα δεν μπορούν να συγκριθούν με όλα τα πλούτη όλου του κόσμου.
2ον Είναι φορές που τα πολλά χρήματα και η δόξα, μπορούν να ισοπεδώσουν την "ανθρώπινη" συμπεριφορά και να καταστρέψουν και τις επόμενες γενιές...
3ον Μια γυναίκα με περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες, χωρίς υποστήριξη από πουθενά, η οποία μεγαλώνει μόνη της τέσσερα παιδιά- μπορεί να διατηρήσει την ψυχραιμία, την αξιοπρέπεια, την πυγμή της, ακόμα και όταν υπάρχει περίπτωση να μη δει ποτέ ξανά το γιο της.
4ον Ένας "ξένος" άνθρωπος - αναφέρομαι σ`εκείνον που βοήθησε την οικογένεια Γκετί να βρεθεί ο νεαρός- που έχει καλή καρδιά, θέληση κι ενδιαφέρον να βοηθήσει, μπορεί σε μια δύσκολη στιγμή να γίνει ο πιο "δικός σου" άνθρωπος, από οποιονδήποτε άλλον...
5ον Ακόμα και ανάμεσα στους απαγωγείς, στους περιθωριακούς, μπορεί να βρεις περισσότερη ανθρωπιά. Όπως στην περίπτωση του ενός απαγωγέα, ο οποίος ένιωσε συμπόνια για το έφηβο αγόρι και την τελευταία στιγμή το βοήθησε να μη σκοτωθεί...
6ον Οι μεγιστάνες, συνήθως βασανίζονται από την καχυποψία τους για τον πραγματικό λόγο που οι άλλοι τους πλησιάζουν - για την προσωπικότητά τους ή τα οφέλη που θα είχαν δίπλα τους;
7ον Στο τέλος της ζωή του, ο καθένας έχει δίπλα του "αυτό" στο οποίο έχει "επενδύσει" περισσότερο...
Πρώτη δημοσίευση στο klik στις 7 Ιανουαρίου του 2018. /klik.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου